Historia

15 lutego 1937 r. w Proszowicach został uruchomiony Ośrodek Zdrowia zlokalizowany przy ul. Kościuszki 6, który swoim zasięgiem obejmował pięć gmin: Klimontów, Kowalę, Koniuszę, Wierzbno, Pałecznicę oraz gminę Kościelec. Jego działalność opierała się na leczeniu podstawowym, leczeniu chorób społecznych: gruźlica, jaglica, choroby weneryczne i pomoc dla podopiecznych. Ponadto prowadzona była działalność profilaktyczna, szczepienia przeciw ospie i durowi brzusznemu oraz opieka lekarsko-pielęgniarska nad młodzieżą szkolną.

 

W okresie okupacji w mieście i jego okolicach funkcjonowała konspiracyjna służba zdrowia, mająca na celu niesienie pomocy sanitarnej i medycznej społeczeństwu, a zorganizowana przez Armię Krajową głównie dla własnych potrzeby.

 

Kiedy w 1941 roku w mieście wybuchła epidemia tyfusu plamistego,  celem izolacji pacjentów przygotowano miejsca w budynku szkoły. Powstała placówka Oddziału miechowskiego Rady Głównej Opiekuńczej i Polskiego Czerwonego Krzyża. Wielką pomoc okazywali okoliczni ziemianie: Morsztynowie z Kowar i z Pławowic, Kleszczyńscy z Jakubowic, Okęccy z Kościelca.

 

W okresie istnienia Rzeczypospolitej Partyzanckiej (lipiec-sierpień 1994 r.) proszowicka służba zdrowia ofiarnie pracowała na rzecz wszystkich potrzebujących pomocy medycznej, Ośrodek Zdrowia był czynny całą dobę.

 

1 sierpnia 1944 r. wybuchło Powstanie Warszawskie. W tym czasie w Proszowicach pracownicy służby zdrowia energicznie szkolili drużyny sanitarne i dostarczali opatrunki partyzantom. Lekarze coraz częściej musieli nieść pomoc rannym partyzantom bez względu na porę dnia i teren działania. Po upadku Powstania, w ostatnich dniach października 1944 r. został przywieziony kolejką wąskotorową pierwszy transport ciężko chorych i rannych warszawiaków. Transport ten liczył około 150 osób, ludzie i przeżyli wielką tragedię, a przywiezieni zostali w opłakanym stanie, głodni, brudni zawszeni, przemoczeni do suchej nitki. Miasto nie było przygotowane na przyjęcie tylu chorych i rannych. Natychmiast cała służba zdrowia i część społeczeństwa spontanicznie stanęła do pomocy. Chorych i rannych przeniesiono do baraku Związku Plantatorów Tytoniu i ułożono na słomie. Wszyscy lekarze, pielęgniarka i kilka osób ofiarnych przez pierwsze trzy doby nie opuszczali baraku, nie szczędząc sił w ratowaniu chorych i rannych. Nie wszystkim jednak zdołano uratować życie – w pierwszym dniu zmarły cztery osoby.

 

Dzięki dobrej organizacji i ofiarności  przygotowano dwa budynki na organizację szpitala, który miał pomieścić około 150 chorych. Utworzono dwa oddziały: ogólny przy ul. Jagiełły 5 oraz zakaźny przy ul. Jagiełły 8. Wśród chorych umieszczonych w szpitalu byli chorzy na gruźlicę i ze schorzeniami jelitowymi.

 

Tak z wielkim trudem i ofiarnością społeczeństwa powstał szpital w Proszowicach, w którym uratowano nie jedno życie ludzkie, mimo ciężkich warunków sanitarnych i lokalowych.

 

Początkowo szpital był utrzymywany z ofiar miejscowego społeczeństwa i z pobliskich wsi, potem patronat objęła Rada Główna Opiekuńcza – Oddział w Proszowicach wraz z Zarządem Związku Plantatorów Tytoniu, organizacje te starały się o fundusze na żywność i leki dla chorych. W okresie tym z usług szpitala korzystali nie tylko wysiedleni z Warszawy ale przyjmowano także rannych partyzantów. Ranni ci mieli zawsze inne rozpoznania – złamania lub oparzenia, gdyż szpital był ciągle kontrolowany przez władze niemieckie i powiatowe.

 

Podczas ofensywy styczniowej Armii Czerwonej szpital proszowicki udzielał pomocy rannym żołnierzom rosyjskim, a także rannym osobom cywilnym. Pomoc żywnościową dostarczały gminy ze zbiórek od ludności.

 

W 1946 r. patronat nad szpitalem objął Polski Czerwony Krzyż, potem Wydział Powiatowy
w Miechowie. Nadchodziły dary z UNRRA, m.in. sprzęt medyczny, bielizna, leki. 
Zatrudniono na stałe personel średni. W 1947 r. szpital otrzymał nazwę Szpitala Epidemiologicznego, leczono tu przede wszystkim chorych na dur brzuszny. Likwidacja szpitala nastąpiła w roku 1949, w jego miejsce zorganizowana została jedna z pierwszych  w województwie Izba Porodowa.

 

Z usług szpitala w Proszowicach korzystało w okresie pięciu lat 4 872 chorych i rannych, nie licząc rannych żołnierzy rosyjskich, których liczby podczas działań wojennych nie ewidencjonowano.

 

Jedną z pierwszych decyzji nowo utworzonego w 1954 r. powiatu proszowickiego było opracowanie i przygotowanie do wcielenia w życie planu przestrzennej zabudowy miasta, w których zostało przewidziane miejsce m.in. dla szpitala. Projekt budowy szpitala musiał najpierw znaleźć akceptację nie tylko władz wojewódzkich w Krakowie, ale i być włączonym do ogólnopolskiego rządowego programu budowy szpitali  przez Ministerstwo Zdrowia. Taką zgodę uzyskano około 1960 r. jedynym warunkiem było znalezienie odpowiedniego terenu pod budowę. Początkowo wskazano pola uprawne w pobliżu kościoła Św. Trójcy położone obecnie przy ul. Wiślanej. Jednakże Komicja Ministerstwa Zdrowia odniosła się negatywnie do tej lokalizacji. Ostatecznie Komisja wyraziła zgodę na lokalizację szpitala na południowo-wschodnim terenie miasta, obok lasu w Jakubowicach. Pierwsze prace przy budowie szpitala rozpoczęto w 1961 roku.

 

Od połowy 1967 r. trwał nabór kadry medycznej i technicznej. Oficjalne otwarcie szpitala nastąpiło w maju 1968 r. Szpital liczył 324 łóżek, w dniu otwarcia było zatrudnionych ok. 40 lekarzy, 56 pielęgniarek,
9 położnych i 42 salowe. Łączna kubatura obiektów szpitalnych przekracza 363 tys m3, a koszt budowy sięgnął kwoty 60 milionów zł. Ukończony obiekt był nowoczesny zarówno pod względem budowlanym jak i pod względem wyposażenia w sprzęt medyczny.

 

W 1994 r. zmodernizowano kotłownię i zmieniono dotychczasowe kotły węglowe na kotły gazowe.

 

W 2010 r. do użytku oddano Blok Operacyjny, który dobudowano do budynku głównego Szpitala.

 

W 2022 r. w ramach uzyskanych dotacji Szpital zakończył gruntowny remont oddziałów znajdujących się w budynku głównym.

 

W 2023 r. szpital zatrudniał 229 lekarzy, 243 pielęgniarek i położnych.

 

Obecnie Szpital dysponuje 172 łóżkami szpitalnymi oraz 8 łóżkami w Zakładzie Opiekuńczo-Leczniczym dla Pacjentów Wentylowanych Mechanicznie.